www.mbs.rzeszow.pl » Nie naprawiaj sportowca

Jak Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach wspiera sportowców, którzy chcą rozwijać swój potencjał, a nie tylko „naprawiać błędy”

„Wydawało mi się, że potrzebuję pomocy, bo coś jest ze mną nie tak. A Ty mi pokazałeś, że jest inaczej – że już mam w sobie wszystko, czego potrzebuję.” — zawodnik 2. ligi piłki ręcznej po trzeciej sesji TSR

🔍 Co robimy, gdy coś nie działa?

Zazwyczaj... szukamy, co się zepsuło. I próbujemy to naprawić. W psychologii sportu często zaczynamy od pytania:

👉 Dlaczego nie jesteś pewny siebie?

👉 Skąd ten lęk przed porażką?

👉 Czemu znów zawiodłeś w kluczowym momencie?

To naturalne, ale może być też… pułapką. Bo im głębiej grzebiemy w problemach, tym bardziej je wzmacniamy. To właśnie w tym miejscu Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (TSR) robi zwrot o 180 stopni.

💡 A co, jeśli zamiast tego zapytasz:

Co już działa?
Kiedy ostatnio poczułeś, że jesteś w formie?
Co wtedy robiłeś inaczej, nawet w drobnych szczegółach?

TSR nie skupia się na deficytach. Ona je omija, żeby szybciej dojść do rdzenia siły sportowca – jego doświadczeń, strategii, które już raz zadziałały, nawet jeśli zawodnik o nich zapomniał.

🏀 Przykład z praktyki – koszykarz, który „nie umiał grać pod presją”

Mateusz, 17-latek z liceum sportowego, przyszedł z klasycznym problemem: „Trening OK, ale na meczach znikam. Zero odwagi, głowa pusta.”

Pierwsze pytanie terapeuty:

👉 Kiedy ostatnio, choć trochę, czułeś, że potrafisz zagrać dobrze pod presją?

Mateusz zawahał się, ale po chwili powiedział:

👉 Na turnieju w Lublinie... wtedy coś mi się udało.

Co się zaczęło dziać? Odkryliśmy, że:

miał wtedy jasną rolę na boisku,
rozgrzewał się sam, w ciszy, bez słuchawek,
dzień wcześniej wyszedł na spacer i nie analizował taktyki przed snem.

Małe rzeczy. Ale dla niego – kluczowe. TSR nie analizowała, dlaczego ma blokadę, tylko jak może zrobić więcej tego, co działało. Po trzech tygodniach Mateusz zagrał mecz życia. Bez „naprawiania siebie”.

🧭 TSR to nie naprawa – to poszukiwanie wzorców sukcesu

W TSR terapeuta nie jest ekspertem od sportu. To sportowiec jest ekspertem od własnego działania. Rolą terapeuty jest zadawanie takich pytań, które pomagają mu to zobaczyć, nazwać i powtórzyć.

I tu nie chodzi o “pozytywne myślenie”. To strategia oparta o konkretne działania:

znajdź wyjątki (sytuacje, gdy problem był mniejszy),
odkryj różnicę (co wtedy robiłeś inaczej?),
ustal cel (jak będzie wyglądał Twój najlepszy scenariusz),
zrób najmniejszy możliwy krok w tym kierunku.

🤸 TSR pasuje do sportu, bo sportowcy... nie lubią gadać o problemach 😉

Sportowcy chcą działać. Dlatego TSR jest tak skuteczna – bo szybko przechodzi do konkretów, nie rozgrzebuje przeszłości, tylko wspiera sportowca w tym, żeby od razu coś zmienić. Nawet jeśli to mały krok.

Podsumowując:

TSR nie naprawia sportowca. Ona wydobywa to, co już działa.
Nie musisz wiedzieć, skąd problem się wziął, żeby zacząć działać skutecznie.
Jeśli jesteś sportowcem i czujesz, że „utknąłeś”, może nie potrzebujesz terapii „głębokiej”. Może potrzebujesz dobrych pytań i kogoś, kto Ci pomoże zauważyć, co już w Tobie działa.

Jeśli jesteś sportowcem, trenerem lub rodzicem i czujesz, że TSR może pomóc – zapraszam. Wzmacnianie mocnych stron to droga, którą warto iść. Bo nie wszystko trzeba naprawiać. Niektóre rzeczy wystarczy wzmocnić.

Źródła naukowe

de Shazer, S., & Dolan, Y. (2012). More than Miracles: The State of the Art of Solution-Focused Brief Therapy. Routledge.
Rees, T., Haslam, S. A., Coffee, P., & Lavallee, D. (2015). A social identity approach to sport psychology: Principles, practice, and prospects. Sports Medicine, 45(8), 1083–1096. https://doi.org/10.1007/s40279-015-0345-4
Grant, A. M. (2012). Making positive change: A randomized study comparing solution‐focused vs. problem‐focused coaching questions. Journal of Systemic Therapies, 31(2), 21–35. https://doi.org/10.1521/jsyt.2012.31.2.21

Nie naprawiaj sportowca – odkryj, co już działa!